Inzending ERDH-team wint met inzending Slim en Duurzaam Ruimtegebruik

Veel gebouwen van het Rijksvastgoedbedrijf hebben een onregelmatige bezettingsgraad, maar worden wel de hele week geventileerd, verwarmd, gekoeld en verlicht. Dit leidt tot energieverspilling en onnodige kosten. En voor de werknemers die er wél zijn, doet zo’n leeg kantoor afbreuk aan hun werkplezier. Hoe kunnen we slimmer met ruimtegebruik omgaan? Met een winnende inzending voor de RVB-innovatieprijs presenteren Thomas Metz en Lexje Rietveld een aantrekkelijke aanpak die zowel minder kost als CO2-uitstoot helpt reduceren èn bovendien bijdraagt en aan het werkplezier van medewerkers.

Beeld: ©RVB / Sander Foederer
Thomas Metz (derde rechts) en andere prijswinnaars van de RVB-innovatieprijs 2025 en RVB Directeur-Generaal Yvonne van der Brugge-Wolrin (uiterst rechts).

Stappen-aanpak

Veel organisaties worstelen met de impact van hybride werken op het werk, het werkplezier en de werkplek. De impact van hybride werken op energieverbruik en de kansen voor de energietransitie zijn hierin onderbelicht.

ERDH-teamleden Thomas Metz en Lexje Rietveld presenteerden een winnende inzending met zicht op Slim en Duurzaam Ruimtegebruik en meer werkplezier voor medewerkers.

Hun aanpak ziet er als volgt uit:

  1. Optimaliseer de werkspreiding: stimuleer een meer gelijkmatige spreiding van werkdagen door werknemers te verleiden en teamafspraken.
  2. Sluit (delen van) gebouwen af: op dagen met een lage bezetting worden delen van gebouwen of zelfs gehele locaties afgesloten. De werknemers die wel aanwezig willen of moeten zijn, kunnen op een geconcentreerde plek werken.
  3. Verhoog het werkplezier: de besparing van kosten bij gesloten gebouwen inzetten om de (gedeelten van) gebouwen die wel openblijven, levendiger en aantrekkelijker te maken, door bijvoorbeeld betere catering te faciliteren of door een Barista in te huren. Ook kunnen netwerkmogelijkheden voor medewerkers worden gefaciliteerd. En als werken op de dagen met lage bezetting weer leuk wordt en meer gebruikers trekt, kunnen gebouwen weer worden opengesteld.

Thomas Metz: Ik hoop dat het de verschillende gebouwgebruikers van het Rijk lukt om mee te denken vanuit het gezamenlijke belang. Eerst in Den Haag en daarna landelijk.

Waarde voor het Rijksvastgoedbedrijf

De relatie tussen meer hybride werken en de energietransitie is vooralsnog onderbelicht. De door Thomas en Lexje voorgestelde innovatie maakt zichtbaar dat de kantoorbezetting invloed kan hebben op de energietransitie. 

De innovatie die Thomas en Lexje voorstaan wordt opgepakt vanuit EnergieRijk Den Haag voor de Rijkskantoren. In een eerste algemene verkenning onder 29 overheidsgebouwen is gekeken naar wat de effecten zijn als op vrijdagen een derde van de panden wordt afgesloten. Op jaarbasis kan hiermee al 360.000 euro aan energiekosten en 650 ton CO2 worden bespaard.

Waarde voor andere organisaties

Deze innovatie is niet alleen technisch gezien een uitdaging, maar raakt ook aan sociale, culture en organisatorische aspecten van het RVB. Thomas en Lexje willen de volgende stappen zetten:

  1. Breng in kaart wat de opbrengst is van slim en duurzaam ruimtegebruik kan zijn. Hiervoor doen we een (kwantitatieve) analyse van de bezettingsgraad, het ruimtegebruik en het energieverbruik. Dit zal gebruikt worden om het vraagstuk breder te positioneren en onder de aandacht te brengen bij het gehele veld;
  2. De tweede stap is het ontwikkelen van een aanpak die ook voor andere organisaties toepasbaar is. Het huidige idee is toe te werken naar een landelijk congres of symposium waarin een brede vertegenwoordiging van het maatschappelijk veld aanwezig is. Zo geven we vorm aan het delen van binnen het ERDH-programma opgebouwde kennis en ervaring.