Derde wetenschappelijke uitgave EnergieRijk Den Haag, 'Reflectie en vervolg: integraal samenwerken noodzakelijk om energietransitie vorm te geven'

Lector Gebouwde Omgeving van Hogeschool Inholland Perica Savanović volgt en participeert in het dynamische programma EnergieRijk Den Haag (ERDH). In de derde en voorlopig laatste wetenschappelijke uitgave, EnergieRijk Den Haag, 'Reflectie en vervolg, energietransitie door collectieve gebiedsafspraken en individuele gebouwacties', deelt hij de geleerde lessen en bereikte resultaten.

Continuüm van veranderingen

Binnen ERDH wordt de energietransitie beschouwd als een continuüm van veranderingen in de gewenste richting in plaats van stapsgewijze aanpassingen van een ist- naar een soll-toestand. Met andere woorden: een adaptieve manier van veranderen, vanuit de notie dat je bij de energietransitie te maken hebt met snel veranderende, onvoorspelbare, onbekende en onzekere omstandigheden. En ook vertrekkend bij het besef dat dit programma zich bevindt in een complex samenwerkingsverband met veel stakeholders en verschillende belangen en prioriteiten. Dit proces vraagt dan ook het nodige van de organisatie en de governance van het programma en eenieder die daarin een rol speelt.

Organisatiemodel ERDH 2024
Beeld: ©RVB
Organisatiemodel ERDH

Samen slimmer

De ERDH-samenwerking is ontstaan vanuit het inzicht en de overtuiging van betrokken Haagse partners dat de energietransitie slimmer en effectiever kan worden gerealiseerd als deze gebouwoverstijgend wordt aangepakt in plaats van de traditionele gebouw-voor-gebouw aanpak. En dit vereist samenwerking. Naast het besef dat men samen verder komt is men zich vanaf het begin van bewust en gelijktijdig bereid gebleken om veel effort in (samen) leren te steken. En het geleerde zo breed mogelijk ter beschikking te stellen, bij de partners en daarbuiten, ten behoeve van een verdere versnelling van de energietransitie met als hoger doel van het programma de ontwikkeling van repeteerbare aanpakken en werkwijzen die voor andere organisaties inspirerend en navolgbaar kunnen zijn.

Perica over zijn onderzoek:

“Wat ontwerpend onderzoek ons vooral heeft geleerd is dat integraal samenwerken van groot belang blijft om de energietransitie vorm te geven, maar ook dat de omgeving waarin dat gestalte moet krijgen complex blijft. Wij komen er dus niet door het versimpelen van de complexiteit in deelprojecten. Daarbij moet vanuit het programma in ogenschouw worden genomen dat ERDH-partners vaak meerdere belangen en doelstellingen hebben, die zo goed mogelijk bediend moeten worden. Zoals bij de gemeente die als gebouweigenaar energietransitie-doelen nastreeft, maar ook het bevoegd gezag is voor de openbare ruimte, infrastructuur en ondergrond. Dit vereist ERDH-interventies die zoveel mogelijk in lijn liggen met waar individuele publieke en private partners op koersen om zo bij te dragen aan het eigenaarschap en enthousiasme voor het programma.”

Perica Savanović
Lector Gebouwde Omgeving van Hogeschool Inholland Perica Savanović

Drie wetenschappelijke uitgaven

De eerste publicatie, EnergieRijk Den Haag, een ontwikkelend verhaal betrof voornamelijk de beschrijving van de stand van zaken (descriptieve fase) van het programma halverwege 2021.

In de tweede publicatie, EnergieRijk Den Haag, het doorzetten van de programmatische transitie lag de nadruk op het beschrijven van ontwikkelstappen (prescriptieve fase) vanaf 2022.

In het derde en afsluitende deel van het drieluik Energierijk Den Haag, Reflectie en vervolg, energietransitie door collectieve gebiedsafspraken en individuele gebouwacties, worden de geleerde lessen en bereikte resultaten tot einde 2023 van het nog steeds actuele en zich blijvend ontwikkelende EnergieRijk Den Haag-programma weergegeven.

De drie publicaties vormen één geheel en om een goed beeld van het ontwikkelprogramma te krijgen, dienen deze delen dan ook in samenhang met elkaar te worden gelezen.

ERDH-directeur Frans Deeleman over het onderzoek:

“De drie wetenschappelijke publicaties geven een goed beeld van de ontwikkeling van het EnergieRijk Den Haag programma, zoekend naar vormen van effectieve samenwerking en het inrichten van repeteerbare werkprocessen. We zullen ons de komende jaren blijven ontwikkelen, met oog voor de complexe omgeving waarin we de energietransitie willen vormgeven en de praktijkgerichte wetenschappelijke inzichten die Perica Savanović ons aanreikt ter harte nemen, zeker ook waar het gaat om het delen van onze kennis en ervaring met anderen.”