Klimaat als businesscase opent ogen

Weblogs en interviews

Het onlinegesprek met De Haagse Hogeschool Lector Energy in Transition Sander Mertens gaat meteen de diepte in. “Het gaat mij niet alleen om Paris Proof-klimaatdoelstellingen. We moeten als mens en als hogeschool onze maatschappelijke rol pakken om klimaatdoelstellingen te bereiken. Er zijn zoveel mensen op aarde dat we ons geen fouten kunnen veroorloven. We hebben geen keus. We moeten afscheid nemen van fossiel om het voortbestaan van de aarde veilig te stellen. We zijn ons nageslacht verplicht om proactief, future proof te handelen, samen met onze studenten, op onze hoofdvestiging, met de buurt, met Den Haag, in Nederland en Internationaal. We kunnen ons niet permitteren om alleen maar volgen.”

Sander Mertens
Beeld: ©Haagse Hogeschool
Lector Energy in Transition Sander Mertens: "We moeten 'future proof handelen, met onze studenten en met de buurt."

Afscheid nemen van fossiel

Mertens: “De klimaateffecten van ons fossiel gebruik liegen er niet om. Als rijke landen zoals Nederland kunnen we in de rivierdelta ons nog oplossingen permitteren. Maar in armere delta’s elders in de wereld betalen mensen de prijs van de klimaatverandering. Ook in ons land zie je dat armere mensen onder ongelijkheid lijden; zij krijgen niet de subsidies op de zonnepanelen. En ook in de natuur zie je enorme gevolgen van de snelle klimaatverandering; de natuur kan dat niet meer bijhouden. De weerextremen volgen elkaar in rap tempo op met grotere periodes van droogte maar ook van extreme hitte met enorme branden, stormen, overstromingen als gevolg. Het nieuws staat er bol van.”

Haagse Hogeschool, locatie Westerdijkplein 75 in Den Haag.
Beeld: ©Haagse Hogeschool
De Haagse Hogeschool vestiging aan het Johanna Westerdijkplein 75.

Gedragsinterventie voor businesscase energietransitie

Vanuit het kenniscentrum Mission Zero en zijn lectoraat Energy in Transition richten Mertens en zijn team zich op wat hij noemt ‘klimaatongelovigen’ om het negatieve denken over het verduurzamen te doorbreken. Mertens: “We zetten dan in op businesskant als trigger om mensen en organisaties over de streep te halen.” Klimaat als businesscase opent de ogen is zijn overtuiging. Mertens maakt het vergelijk met zijn elektro studenten. Die houden van lekker technisch. Duurzaamheid komt niet per se in hun vocabulaire voor en is vaak niet de trigger om met ons te gaan werken totdat zij erachter komen dat juist met het verduurzamen er volop kansen liggen om met allerlei technische innovaties aan de slag te gaan. Dan gaat ineens de knop om bij hen en zien zij de meerwaarde van het werken aan de energietransitie. Mertens: “je moet niet lopen pushen op duurzaam als je er via een omweg kan komen met de juiste trigger.”

Mertens over gedragsinterventie om de energietransitie aan te jagen: “Je moet niet lopen pushen op duurzaam als je er via een omweg kan komen met de juiste trigger.”

Slim stadswarmte gebruik voor rechtvaardige energietransitie

Ook de kansen voor het Haagse Laakkwartier komen langs in zijn betoog. Mertens: “In de directe omgeving van onze hogeschool moeten we ons inzetten voor een rechtvaardige energietransitie; niet ons laten vastzetten op de vraag of een warmtenet of warmtepompen de ideale oplossing is voor die transitie, maar een visie ontwikkelen waarmee we voor inwoners van de wijk een rechtvaardige transitie mogelijk helpen maken. We onderzoeken bijvoorbeeld de mogelijkheden van dubbel gebruik van stadswarmte; hoge temperatuur voor minder goed geïsoleerde woningen, en lage temperatuur restwarmte voor goed geïsoleerde woningen en kantoren in het Central Innovation District met elektrisch gestookte boilers, en daardoor aardwarmte beter benutten en netcongestie voorkomen.”

Mertens heeft veel vertrouwen in Smart Multi Commodity Grids. “Zo’n energie infrastructuur gaat uit van drie soorten dragers van energie; warmte, elektriciteit en moleculen. We hoeven ons bij gridcongestie niet te laten beperken door het idee dat alles elektrisch opgelost moet worden. Dat gaat niet, daar hebben we de mensen en de ruimte niet voor. We kunnen niet zomaar onze hele energieinfrastructuur voor moleculen (aardgas, olie, kolen) opdoeken en denken dat het wel goed komt. Die infrastructuur kan verder met waterstof als vervanger van de fossiele moleculen.”

En als je voor die laatste drager kiest, produceer die dan op land zodat je ook de restwarmte uit de productie van waterstof kunt benutten en niet op de Noordzee tussen de windmolenparken waar je de restwarmte de lucht in laat gaan. Zo’n verlies betekent dat we nog meer windmolens moeten bouwen om aan onze energievraag te voldoen en we hebben die ruimte niet.”

Central Innovation District Den Haag
Beeld: ©Gemeente Den Haag

Aansluiten bij ERDH biedt kansen voor onderwijs en onderzoek

De aansluiting bij ERDH biedt volgens Mertens volop kansen. De gebouwoverstijgende of gebiedsgerichte benadering van ERDH sluit goed aan bij de meer holistische aanpak die Mertens voorstaat. Mertens: “Door de ervaringen van ERDH in onderwijs en onderzoek te integreren, vergroten we de mogelijkheden om de energietransitie vooruit te brengen. Als hogeschool moeten we de katalysator willen zijn in de energietransitie. Door het toetreden van De Haagse Hogeschool tot ERDH kunnen we die rol effectiever oppakken.”

Bij de het grootschalige planmatige onderhoud voor de vestiging in het Laakkwartier aan het Johanna Westerdijkplein 75 zet de Haagse Hogeschool in op een gebouwoverstijgende aanpak. Hierbij maakt de hogeschool graag gebruik van de geleerde lessen en resultaten van het programma ERDH en wordt ook gekeken naar mogelijkheden voor de buurt. De praktische insteek van ERDH spreekt Mertens erg aan. Mertens: “Niet alleen laat ERDH zien hoe je samenwerking vormgeeft maar ook hoe je met aansprekende voorbeelden kunt laten zien dat investeren in de energietransitie in de praktijk loont, zoals bij het plaatsen van 700 zonnepanelen op een rijksgebouw, gekoppeld aan een Warmte-Koude-Opslag (WKO), of de plaatsing van de Stadsbatterij en het gezamenlijk gebruik van een WKO-door twee rijkskantoren.”

Deelname aan de ERDH levert volgens Mertens meerwaarde voor alle deelnemers: “Als HHS brengen we een meer integrale holistische en integrale visieontwikkeling en we halen graag kennis en ervaring qua aanpakken, methodieken op uit casussen van ERDH. En met onze bijdrage willen we ook invloed uitoefenen op een meer gezamenlijke visieontwikkeling bij energietransitie.”

Mertens is ervan overtuigd dat je in samenwerking meer kunt realiseren. Door interdisciplinair naar energievraagstukken/duurzaamheidsvraagstukken te kijken; door én technische én economische én sociaal/draagvlak én wetstechnische aspecten mee te wegen bereik je meer. En door zo vroeg mogelijk met alle stakeholders aan tafel te gaan bouw je ook aan draagvlak voor de energietransitie

Confrontatie met armoe en natuurverval als motivatie

Mertens heeft langere tijd in India gewoond. Daar raakte hij onder de indruk van de enorme tegenstellingen tussen arm en rijk. Armen zijn daar, maar ook in het rijke westen, altijd de dupe. Pijnlijke constatering is voor hem: hoe rijker je bent, hoe meer energie je gebruikt. De rijken en het rijke westen veroorzaken het probleem en de armen zitten met de gebakken peren. Daarnaast is hij een groot natuurliefhebber, ook al op jonge leeftijd. Sander: “In die natuur kom ik tot rust en krijg ik energie. Tegelijkertijd doet het pijn om te zien dat die natuur hard achteruit holt. Het besef van de grote ongelijkheid en de overduidelijke signalen van klimaatverandering motiveren mij om mij in te zetten voor een rechtvaardiger verdeling van energie met oog voor de natuur. We kunnen niet zonder natuur en aan de andere kant is het ook een groot schandaal dat we dit de natuur en de armeren onder ons aandoen. Dat zouden we als mens niet moeten accepteren.“

Reactie toevoegen

U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.

* verplichte velden

Uw reactie mag maximaal 2000 karakters lang zijn.

Reacties

Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.